Kahve, doğru miktarda tüketildiğinde pek çok fayda sağlasa da aşırı tüketimi sağlık üzerinde bazı olumsuz etkiler yaratabilir. İşte kahvenin aşırı tüketiminin potansiyel zararları:
1. Uykusuzluk ve Uyku Bozuklukları
Kahve, içerdiği kafein sayesinde merkezi sinir sistemini uyarır. Bu da uykusuzluğa neden olabilir. Özellikle akşam saatlerinde fazla kahve içmek, uyku düzenini bozarak gece boyunca dinlendirici uyku alınmasını engelleyebilir.
2. Anksiyete ve Sinirlilik
Aşırı kafein tüketimi, anksiyete, sinirlilik ve panik atak gibi duygusal ve psikolojik sorunlara yol açabilir. Kafein, kalp atış hızını artırabilir ve stres hormonlarını uyarabilir, bu da kaygı seviyelerinin yükselmesine neden olabilir.
3. Sindirim Sorunları
Kahve, mide asidini artırarak asidik bir ortam yaratabilir. Bu, özellikle mide problemleri yaşayan kişilerde gastrit, mide ekşimesi veya ülser gibi sindirim sorunlarını tetikleyebilir. Ayrıca, bağırsak hareketlerini hızlandırarak ishal gibi sorunlara yol açabilir.
4. Tansiyon Yükselmesi
Kahve, kafein içeriği nedeniyle kan basıncını geçici olarak yükseltebilir. Özellikle hipertansiyon (yüksek tansiyon) problemi olan kişilerde, kahve tüketimi tansiyonun daha da yükselmesine sebep olabilir. Ancak bu etki, genellikle kahveye alışkın olmayan kişilerde daha belirgindir.
5. Bağımlılık
Kafein, bağımlılık yapabilen bir madde olduğu için aşırı kahve tüketimi, zamanla kafein bağımlılığına yol açabilir. Kafein bağımlılığı, baş ağrıları, yorgunluk, depresyon gibi olumsuz etkilerle kendini gösterebilir.
6. Kemik Sağlığını Olumsuz Etkileme
Yüksek miktarda kahve içmek, vücudun kalsiyum emilimini azaltabilir. Uzun vadede bu, kemik sağlığını olumsuz etkileyebilir ve osteoporoz gibi kemik erimesi hastalıklarına zemin hazırlayabilir.
7. Hamilelik ve Bebek Sağlığı
Hamilelik döneminde aşırı kafein tüketimi, düşük yapma riski, erken doğum, düşük doğum ağırlığı gibi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle hamile kadınların kahve tüketimini sınırlamaları önerilir. Ayrıca, emziren annelerin de aşırı kahve tüketiminden kaçınmaları gerekir, çünkü kafein anne sütüne geçerek bebeği etkileyebilir.
8. Kalp Sağlığı Üzerinde Etkiler
Kahve, bazı kişilerde kalp çarpıntısı ve düzensiz kalp atışlarına yol açabilir. Kafeinin kalp üzerinde uyarıcı bir etkisi vardır ve fazla tüketildiğinde kalp ritmi bozulabilir. Özellikle kalp rahatsızlıkları bulunan kişiler için risk oluşturabilir.
9. İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS)
İrritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi sindirim sistemi sorunları olan kişilerde, kahve aşırı tüketildiğinde bu rahatsızlıkları daha da kötüleştirebilir. Kahve, bağırsak hareketlerini artırarak, kramp, gaz, şişkinlik gibi rahatsızlıkları tetikleyebilir.
10. Diş Sağlığı
Kahve, asidik yapısı nedeniyle diş minesine zarar verebilir ve dişlerin sararmasına neden olabilir. Ayrıca, kahve tüketimi sıklıkla dişlerde plak birikmesine yol açarak diş çürümelerine zemin hazırlayabilir.
Bağımsız, bilimsel ve kar amacı gütmeyen bir kurum olarak gıda, beslenme ve sağlıklı yaşam bilincinin gelişmesine katkı sağlamak amacıyla kurulmuş olan Sabri Ülker vakfı kahvenin zararları anlamını da taşıyacak “Aşırı Kahve Tüketiminin Olası Riskleri” konulu açıklamasında şunlara yer verdi:
“Harvard Halk Sağlığı Okulu’ndan Dr. Rimm, kafeinli veya kafeinsiz kahve tüketiminin günde 5 fincanı başka bir değişle günde 300 mg kafein alımını aşmadığı takdirde sağlığı olumsuz yönde etkilemediğini ancak bazı bireylerde bu tüketimin dahi kafein kaynaklı uykusuzluk, gerginlik ve kalp çarpıntısına sebep olabileceğini belirtmiştir. Bu olası risklere ek olarak son çalışmalar, aşırı, özellikle de filtre edilmeden French press usulü demlenen kahve tüketiminin kötü kolesterol olarak da bilinen LDL kolesterolü arttırabileceği ileri sürmektedir. Kahve ve diğer kafeinli içeceklerin düzenli ve aşırı tüketiminin, idrarla kalsiyum atımında ve buna bağlı olarak kemik erimesi riskinde artışa neden olabileceği belirtilmektedir. Aşırı kafein alımı nedeniyle oluşabilecek risklere karşın gebe ve emziren anneler için kafein alımının günlük 200 mg’ı aşmaması önerilmektedir.
Nasıl ve Ne Kadar İçmeliyiz?
Kahve tüketimi sonucu kafeinin olası yan etkilerine maruz kalan bireyler kafeinsiz kahveleri tercih edebilirler. Kafein alımının önerilen günlük düzeyi aşmaması için ise çay, kolalı içecekler, sporcu ve enerji içecekleri gibi kafein içeren diğer içeceklerin tüketim miktarları da dikkate alınmalıdır. Kahvenin türü ve uygulanan demleme yöntemi de kafein içeriğini değiştirmektedir. Örneğin 1 fincan filtre kahve yaklaşık 80 mg, çözülebilir kahve 50 mg kafein içerirken tek içimlik espresso 120 mg kafein içermektedir.
Kahve tüketiminin yukarıda sayılan olası riskleri dışında kahveye eklenen krema, şeker veya şekerli şuruplar, kahvenin doymuş yağ ve enerji içeriğinde artışa yol açarken, kan şekerinde hızlı yükselmeler ve vücut ağırlığında da artışlara neden olabilmektedir.
Sonuç olarak, kahve alışkanlığınızı terk etmek zorunda değilsiniz! Diğer kafeinli içecek ve yiyecekleri tüketmiyor iseniz günde 5 fincan kadar kahve tüketebilir; kafein alımını sınırlamanız gereken durumlarda ise kafeinsiz kahveleri tercih edebilirsiniz.”
